Bandar bukan sahaja menjadi pusat pertumbuhan ekonomi, malah menyumbang lebih 80 peratus daripada Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) global dan hampir 90 peratus peluang pekerjaan sektor swasta.
Namun, dengan kebergantungan tinggi kepada bandar sebagai pusat ekonomi, terdapat cabaran besar yang perlu ditangani.
Cara pengurusan urbanisasi hari ini akan memberi kesan jangka panjang terhadap daya huni bandar dan kelestarian planet.
Di Malaysia, beberapa cabaran utama perlu diatasi untuk memastikan bandar lebih selesa untuk didiami, mampan dan inklusif.
Berikut lima isu utama serta langkah strategik untuk meningkatkan daya huni bandar Malaysia seperti dikongsikan Pengarah Penyelidikan Rahim & Co International Sdn Bhd, Surveyor Sulaiman Saheh.
1️⃣ Kesesakan Lalu Lintas – Pengangkutan Awam Lebih Efisien
Seiring dengan peningkatan populasi bandar, kesesakan lalu lintas semakin memburuk, menyebabkan produktiviti merosot dan pelepasan karbon meningkat.
Langkah Strategik:
- Memperluaskan sistem pengangkutan awam bersepadu seperti MRT, LRT dan BRT.
- Menggalakkan penggunaan kenderaan elektrik dan konsep "Mobility as a Service" (MaaS).
- Menambah baik infrastruktur pejalan kaki dan laluan basikal untuk mengurangkan kebergantungan kepada kenderaan persendirian.
Pembangunan di kawasan luar bandar menyebabkan ketidakseimbangan dalam penyediaan infrastruktur dan perkhidmatan awam, meningkatkan kos penyelenggaraan bandar.
Langkah Strategik:
- Menggalakkan pembangunan berorientasikan transit (Transit-Oriented Development atau TOD) di sekitar hab pengangkutan awam.
- Mewujudkan zon pembangunan bercampur yang mengintegrasikan tempat kerja, kediaman dan rekreasi dalam satu kawasan.
- Memanfaatkan teknologi bandar pintar untuk mengoptimumkan penggunaan tanah dan infrastruktur.
Harga rumah di kawasan bandar semakin meningkat, menyukarkan golongan muda dan berpendapatan sederhana memiliki kediaman yang sesuai.
Langkah Strategik:
- Memperkenalkan lebih banyak skim perumahan mampu milik dengan insentif cukai kepada pemaju.
- Menggalakkan konsep "Build-to-Rent" bagi memberi pilihan lebih fleksibel kepada penduduk bandar.
- Memperluaskan projek perumahan yang lebih inklusif
4️⃣ Kekurangan Kawasan Hijau – Infrastruktur Bandar Lebih Lestari
Pembangunan bandar yang pesat sering mengabaikan kepentingan ruang hijau, walaupun ia penting untuk kesejahteraan penduduk dan mitigasi perubahan iklim.
Langkah Strategik:
- Mewajibkan integrasi taman bandar dan ruang hijau dalam pelan pembangunan bandar.
- Menggalakkan bangunan hijau dengan reka bentuk mesra alam dan teknologi cekap tenaga.
- Memperluaskan inisiatif bandar rendah karbon, seperti penggunaan tenaga boleh diperbaharui dan sistem pengurusan air pintar.
5️⃣ Kurangnya Kerjasama Agensi – Pendekatan Bandar Pintar Berasaskan Data
Pengurusan bandar yang berkesan memerlukan data yang tepat dan penyelarasan antara pelbagai agensi kerajaan serta sektor swasta.
Langkah Strategik:
- Menggunakan konsep bandar pintar dengan integrasi data raya (big data) dan Internet of Things (IoT) untuk pemantauan dan pengurusan bandar secara real-time.
- Mempercepatkan pendigitalan perkhidmatan awam untuk meningkatkan kecekapan pentadbiran bandar.
- Memperkasakan komuniti setempat dalam perancangan bandar bagi memastikan keperluan penduduk dipenuhi.
Dengan strategi yang tepat dalam menangani kesesakan lalu lintas, penyebaran bandar, perumahan mampu milik, infrastruktur hijau dan tadbir urus bandar, Malaysia boleh menjadikan bandar-bandar utamanya setanding dengan bandar terbaik dunia.
Namun, perubahan ini memerlukan komitmen semua pihak termasuk kerajaan, sektor swasta dan masyarakat untuk merealisasikan bandar yang lebih pintar, lestari dan inklusif bagi generasi akan datang.
